Czy w szpitalu można pograć w siatkówkę plażową lub zaadoptować małego tygrysa? Okazuje się, że tak – i to za pełną zgodą personelu medycznego, a nawet z ich współudziałem.
Kiedy technologia Kinect dla Xbox 360 w 2010 roki pojawiła się na rynku zastanawialiśmy się, w jaki sposób można byłoby ją zastosować dla naszych podopiecznych. Bardzo podobała nam się swoboda ruchu (bez dodatkowych czujników czy kabli) oraz to, że ruch jest połączony z naturalną dla dzieci potrzebą zabawy. I tak powstał pomysł, żeby stał się on elementem wspierającym proces rehabilitacji. Wiemy z doświadczenia jak trudno jest zmobilizować dzieci do systematycznych ćwiczeń, a praca z fizjoterapeutą trwa nieraz miesiące czy lata, gdyż częstą konsekwencją leczenia onkologicznego są różnego rodzaju niedowłady kończyn, czy przykurcze mięśni. Przywracanie dziecku prawidłowych funkcji to czasochłonny proces, wymagający cierpliwości i determinacji. Tutaj nareszcie można to osiągać poprzez wspólną zabawę!
Tak powstał ogólnopolski projekt innowacyjnego zastosowania gier komputerowych w procesie rehabilitacji dzieci onkologicznych i wsparcia terapeutycznego (pracy fizjoterapeutów, psychologów i pedagogów) na dziecięcych oddziałach szpitalnych, realizowany przez Fundację ISKIERKA w 2011 roku dzięki wsparciu firmy Microsoft.
Pierwsze zestawy technologii Kinect zainstalowaliśmy jeszcze pod koniec grudnia 2010 roku na dziecięcych oddziałach onkologicznych w Katowicach i Chorzowie. Było to prezent szczególnie dla tych dzieci – które święta musiały spędzić w szpitalu. W zależności od wieku dzieci najchętniej uczestniczyły w tym, co było im bliższe. Maluchy zachwycały się kociakami z gry Kinect Animals, które można było przytulać, głaskać, uczyć sztuczek itp. Na oddziałach szpitalnych o podwyższonym reżimie sanitarnym nawet nie można pomarzyć o kudłatym przyjacielu, a w tym przypadku jest to możliwe bez obaw o alergie i inne zagrożenia. U starszych dzieci popularnością cieszyły się gry przygodowe, w które mogli grać wspólnie oraz możliwość uprawiania różnych dyscyplin sportowych. U dziewczynek furorę zrobiły tańce i układy choreograficzne, a dla mam przebywających w szpitalach razem z dziećmi - możliwość uprawiania fitness z własnym trenerem!
Reakcje na technologiczne innowacje
Na początku była pewna nieufność i sceptycyzm, a zaraz potem - wspólna zabawa i ogromny entuzjazm oraz kolejne pomysły na jego zastosowanie w procesie leczenia i terapii chorych dzieci. Personel medyczny obawiał się czy obsługa nie będzie zbyt skomplikowana. Lecz kiedy obserwowali z jaką łatwością dzieci poruszają się (i to dosłownie, a nie tylko wirtualnie) w świecie przygód lub sportu oraz jaką mają przy tym fantastyczną zabawę – wszelkie obawy zniknęły.
Zestaw technologii Kinect (telewizory LCD, Xboxy i sensory ruchu wraz zestawami gier) zostały przekazane na dziecięce oddziały onkologiczne m.in. w Katowicach, Chorzowie, Zabrzu, Łodzi, Lublinie, Krakowie, Szczecinie, Wrocławiu, Olsztynie, Warszawie i w Gdańsku, Białymstoku, Bydgoszczy, Poznaniu i Kielcach.
Projekt bowiem był dedykowany wszystkim ośrodkom leczenia chorób onkologicznych u dzieci w Polsce. Wszędzie gdzie pojawialiśmy się, Kinect przyjmowany był przez dzieci bardzo entuzjastycznie. Teraz, zamiast leżenia w łóżku, czy spacerów po szpitalnych korytarzach mogą zagrać wspólnie z innymi dziećmi, rodzicami czy personelem medycznym pobiegać, poskakać, potańczyć, a i rehabilitacja nie kojarzy im się już tylko z monotonnymi ćwiczeniami, ale i fajną zabawą.
Aktywna rehabilitacja i narzędzie terapeutyczne
Pewne jest to, że takie rozwiązanie skutecznie pomaga i widać już tego efekty. Dostajemy informacje zwrotne od lekarzy, psychologów, pedagogów. Jednym z bohaterów filmu, który nakręciliśmy w Katowicach, jest np. nastoletnie Piotrek po amputacji kończyny dolnej. Fizjoterapeutka pracowała z nim od wielu tygodni nad pionizacją i utrzymaniem równowagi. Kiedy zaczął grać w kręgle z zastosowaniem technologii Kinect, efekty widać było z dnia na dzień.
Obserwujemy też, jak fantastyczne Kinect ma zastosowanie w procesie wsparcia psychologicznego, odreagowania stresu towarzyszącego chorobie, komunikacji zarówno z rodzicami jak i personelem medycznym. W Krakowie np. jeden z chłopców do rundy bokserskiej zaprosił siostrę oddziałową. Śmialiśmy się, że to takie odreagowanie za te wszystkie zastrzyki i bolesne zabiegi. Wspólna zabawa rozładowuje bowiem napięcie, strach i poczucie osamotnienia w chorobie. Rodzice i lekarze cieszą się, widząc dzieci biegające i skaczące z uśmiechem od ucha do ucha. A wiadomo, że ruch i śmiech to znakomite lekarstwo!
Projekt odbił się szerokim echem także w mediach i środowiskach medycznych. Zyskał entuzjazm i uznanie lekarzy i fizjoterapeutów m.in. z takich krajów jak: Rosja, Litwa, Izrael, Jordania, Chile czy Urugwaj. Jest prezentowany na konferencjach i seminariach tematycznych.
Ważniejsze wydarzenia:
► Wrzesień 2011: prezentacja projektu w Pałacu Prezydenckim na konferencji: Społeczeństwo Informacyjne w Polsce - "Siećpospolita" w ramach cyklu Forum Debaty Publicznej - Społeczeństwo Obywatelskie, z udziałem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
► Efekty projektu zaprezentowaliśmy także we wrześniu 2012 i w marcu 2013 roku w Parlamencie Europejskim.
►Projekt został przedstawiony jako przykład innowacyjnej współpracy trzech sektorów i zastosowania nowych technologii w rehabilitacji szpitalnej m.in. na:
- konferencji "SEKTOR 3.0" w Warszawie,
- konferencja „Nowoczesne metody w fizjoterapii i rehabilitacji” w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach,
- IV Międzynarodowe Sympozjum Rehabilitacji Onkologicznej i Limfologii w Ustroniu.