Badania naukowe
Od 2009 roku finansujemy ogólnopolskie badania naukowe w zakresie skuteczniejszej diagnostyki w dziedzinie hematologii i onkologii dziecięcej.
„ MONITOROWANIE MINIMALNEJ CHOROBY RESZTKOWEJ U DZIECI Z OSTRA BIAŁACZKĄ LIMFOBLASTYCZNĄ METODĄ 8-KOLOROWEJ CYTOMETRII PRZEPŁYWOWEJ” , projekt którego głównym wykonawcą jest prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański reprezentujący zabrzański Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Projekt badawczy został wyłoniony na drodze konkursowej i pozytywnie zaopiniowany przez krajowego konsultanta: prof. dr hab. med. Jerzy R. Kowalczyka, Krajowego Konsultanta ds. Onkologii i Hematologii Dziecięcej
„…Uważam że proponowana praca jest bardzo ważna dla rozwoju onkologii dziecięcej w Polsce i ma duże znaczenie zarówno w aspekcie badawczym, jak i w aspekcie praktycznym”
- Praca pt.: „The immunophenotypes of blast cells in B-cell precursor acute lymphoblastic leukemia: How different are they from their normal counterparts?”, która powstała między innymi dzięki wsparciu Fundacji ISKIERKA, została wybrana najlepszą pracą z zakresu cytometrii klinicznej 2014-2015. Jednym z elementów nagrody była prezentacja pracy na kongresie European Society of Clinical Cell Analysis (ESCCA).
Od rozpoczęcia finansowania badaniem objęto 150 pacjentów z ALL, leczonych zgodnie z programem ALLIC BFM 2002 w ośrodkach Polskiej Pediatrycznej Grupy ds. Białaczek i Chłoniaków. U wszystkich pacjentów zidentyfikowano immunofenotyp swoisty dla danej białaczki. Próbki szpiku kostnego poddano analizie z wykorzystaniem 8-kolorowej cytometrii przepływowej w dniu 15 (110 pacjentów), 33 (120 pacjentów) oraz 84 (95 pacjentów). W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzono założenia projektu, że wieloparametryczna cytomeria przepływowa jest wiarygodną metoda pozwalającą na monitorowanie minimalnej choroby resztkowej podczas leczenia ALL u praktycznie wszystkich pacjentów.
Publikacje:
Polska Agencja Prasowa, Nauka w Polsce, 12.05.2016
Moc nowoczesnej diagnostyki, Rynek Zdrowia, kwiecień 2012
Iskierka wspiera badania, Polska Dziennik Zachodni, 2010.05.12
Zachować czujność onkologiczną, Pro Medico, 2010.05
Fundacja Iskierka pomaga walczyć z rakiem, Gazeta Wyborcza, 2010.02.05
Wyniki uzyskane w ramach grantu przedstawiono w wystąpieniach konferencyjnych:
- 44th Congress of the International Society of Paediatric Oncology (SIOP) 2012, Londyn, Wielka Brytania, 5-8 październik 2012 r.
VI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Łódź, 30 maj-1 czerwiec 2012 r.
8th EuroFLOW Educational Workshop Europejskiego Konsorcjum Badawczego, Katowice, 24 marca 2012 r.
XXIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów. Lublin, 16-18 września 2011 r.
11th Euroconference on Clinical Cell Analysis, Dublin, Ireland, 14-17 wrzesień 2011 r.
XXXI Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Szczecin, 9-11 czerwca 2011 r.
I Kongres Cytometrii w Kazimierzu nad Wisłą, 12-15 maj 2010 r.
V Zjazd Polskiego Towarzystwa Onk ologii i Hematologii Dziecięcej w Międzyzdrojach , 26-29 kwietnia 2010 r.
Dzięki wsparciu Fundacji ISKIERKA projekt zakończył się sukcesem i stworzono podwaliny nowoczesnego monitorowania leczenia dla dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną z całej Polski. Ponadto ww. temat badawczy jest kontynuowany dzięki grantowi z Unii Europejskiej i dzięki wsparciu Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Fundacja ISKIERKA również zdecydowała o kontynuacji dofinansowania prowadzonych badań.
Szczegóły dot. prowadzonych prac:
W 2018 roku kontynuowano prowadzone również w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych badania mające na celu:
- ustalenie immunofenotypu białaczkowo-swoistego do monitorowania minimalnej choroby resztkowej za pomocą techniki 8-kolorowej cytometrii przepływowej wg standardów grupy badawczej EuroFlow; wprowadzono oznaczanie nowych antygenów białaczkowo-swoistych CD73, CD86, CD304 i CRLF2
- ocenę bardzo wczesnej odpowiedzi na leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej w 15 dniu chemioterapii poprzez monitorowanie minimalnej choroby resztkowej przy pomocy wcześniej zidentyfikowanych immunofenotypów białaczkowo-swoistych; pozwoliło to na pełne uczestnictwo w programie ALL-IC BFM 2009 i w nowym protokole leczenia AIEOP-BFM 2017;
- ocenę minimalnej choroby resztkowej przy zakończeniu leczenia indukującego remisję w ostrej białaczce limfoblastycznej tj. w dniu 33 i 12 tygodniu chemioterapii;
- ocenę minimalnej choroby resztkowej u pacjentów po wznowie białaczki.
Grant Fundacji ISKIERKA pozwolił również na kontynuowanie w zabrzańskiej pracowni cytometrii przepływowej międzynarodowego programu kontroli jakości oznaczania minimalnej choroby resztkowej NEQUAS.
W 2018 r. nadal prowadzono intensywne prace nad doskonaleniem technik badań genetycznych dla pełnej charakteryzacji grupy pacjentów poddawanych monitorowaniu minimalnej choroby resztkowej. Rutynowo wykonywano badania metodą fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH) z wykorzystaniem 4 różnych zestawów sond, które umożliwiają wykrycie zmian na poziomie genetycznym (fuzji genowych, rearanżacji) będących markerami prognostycznymi kluczowymi w diagnostyce ostrej białaczki limfoblastycznej. Ponadto doskonalono metodykę hodowli in vitro szpiku kostnego i krwi obwodowej w celu analizy i oceny kariotypu w kontekście wykrywania zmian chromosomowych występujących w ostrej białaczce limfoblastycznej. Zoptymalizowano również metodykę klasycznego barwienia preparatów dla uwidocznienia wzoru prążkowego chromosomów (GTG), który służy identyfikacji poszczególnych chromosomów kariotypu i ewentualnych anomalii w ich liczbie lub/i strukturze. Kilkukrotnie wykonano barwienie sekwencyjne polegające na wybarwieniu prążkowym chromosomów, a następnie na zastosowaniu sond FISH na tych samych metafazach w celu weryfikacji/potwierdzenia ewentualnych zmian wykrytych metodą GTG. Kontynuowano również oznaczanie amplifikacji genu N-myc u pacjentów z Neuroblastomą.
Wyniki uzyskane w ramach grantu zostały wykorzystane w 2018 roku w publikacji:
Sędek Ł, Theunissen P, da Costa ES, van der Sluijs-Gelling A, Mejstrikova E, Gaipa G, Sonsala A, Twardoch M, Oliveira E, Novakova M, Buracchi C, van Dongen JJM, Orfao A, van der Velden VHJ, Szczepański T; EuroFlow Consortium: Differential expression of CD73, CD86 and CD304 in normal vs. leukemic B-cell precursors and their utility as stable minimal residual disease markers in childhood B-cell precursor acute lymphoblastic leukemia. J Immunol Methods. 2019; in press. (ze wskazaniem Fundacji jako fundatora grantu)
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczepański Kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii Dziecięcej SUM i Ordynator Oddziału Hematologii i Onkologii Dziecięcej w Szpitalu Klinicznym nr 1 w Zabrzu. Jest autorem ponad 120 prac naukowych, z których ponad połowa ukazała się w cenionych czasopismach medycznych. Tuż po studiach wyjechał na stypendium naukowe na Uniwersytet Erazma w Rotterdamie, gdzie później także pracował. Laureat wielu nagród i wyróżnień, m.in. nagrody im. Stevena Hogendijka za najlepszą medyczną rozprawę naukową w dziedzinie medycyny oraz nagrody Prezesa Rady Ministrów za rozprawę habilitacyjną w 2006 roku. Od marca 2020 roku Rektor Ślaskiego Uniwersytetu Medycznego.
Projekt badawczy wspiera również firma: